We leven in een tijd dat eten en drinken niet alleen een levensbehoefte vervult maar ook genuttigd wordt om enkel van te genieten. Tegelijkertijd wordt er daardoor ook populair of belangrijk over gedaan. Genieten van eten en drinken is vooral iets moois, en dat begint bij proeven.
30-06-2022
Proeven, hoe doe je dat dan eigenlijk? De gedachte bestaat dat er mensen zijn die heel goed zijn in proeven. En andere niet. Dit is een misverstand. Iedereen proeft hetzelfde maar door ervaring en het daarmee opbouwen van een ‘smaakgeheugen’ ga je smaken herkennen. Zogenaamde ervaren proevers, proeven niet zozeer iets anders dan jij, ze kunnen het slechts beter associëren. Omdat ze méér geproefd en geroken hebben en een soort ‘smaakarchief’ hebben opgebouwd.
Geroken? Kan je smaak ruiken dan? Er zijn vijf smaken die je met je tong kan waarnemen, vroeger dachten ze dat die smaakreceptoren op verschillende plekken op je tong zaten. Je kan echter op elk deel van je tong de smaken zoet, zuur, zout, bitter en umami (hartigheid) waarnemen. Alles wat anders is dan deze smaken proef je niet zozeer, maar ruik je vooral. Je neus registreert niet alleen externe geuren, maar ook wat er in je mond gebeurt. Dat betekent dat je bepaalde geuren waarneemt als je iets in je mond stopt, wat de ‘proef-beleving’ compleet maakt. Vandaar ook dat je sommige ‘smaken’ niet meer proeft als je neus verstopt zit…
Regelmatig krijg ik de opmerking: ‘Ja, euh, ik heb er geen verstand van hoor, doe maar iets lekkers’. Ik ben echter de laatste die van mensen verwacht verstand te hebben van eten en drinken. Wat voor mij eten en drinken juist leuk maakt is het met bewustzijn en aandacht te proeven en tot je te nemen. Concentreer je op wat je in je mond stopt en probeer bewust te registreren wat je ruikt en proeft. Het zal je verrassen wat dat met je ervaring doet.
Er is tenslotte iemand geweest die heeft nagedacht over het eten of de moeite heeft genomen een product te verbouwen. Zie het als een respect voor de ‘maker’ en daarnaast bouw je op deze manier ook een bewust smaakgeheugen op. Leer vervolgens te associëren. Hoe vaker je dat bewust doet hoe groter jouw smaakarchief wordt! Of dit nu is bij je boterham die je ’s ochtends achteloos naar binnen schuift of bij dat bijzondere digestief na een mooie maaltijd.
Proeven maakt het leven leuker, interessanter en geeft stof tot discussie. Onthoud dan wat je lekker vindt en wat niet. Dan kan je de volgende keer bij de ober aan tafel niet alleen aangeven dat je iets lekkers wil, maar ook wat je lekker vindt!
Bas Mittelmeijer
